หนัง Apocalypto เป็นเรื่องราวของกลุ่มชนเผ่าหนึ่งที่กำลังล่าสัตว์อยู่ในป่าลึก พวกเขาได้พบชนเผ่าหนึ่งที่เดินทางผ่านมา ชนเผ่านั้นแสดงสีหน้าแห่งความหวาดกลัวบอกว่าแผ่นดินของพวกเขาถูกทำลายต้องหาที่อยู่ใหม่ แล้วพวกนั้นก็เดินทางผ่านไป เช้าวันรุ่งขึ้น มีชนเผ่ากลุ่มหนึ่งเข้ามารุกรานในหมู่บ้านเขา จับคนที่รอดไปเป็นทาสสร้างวิหารของชาวมายา จับไปเป็นทาส และจับไปบูชายัญ นี่คือจุดเริ่มต้นของภาพยนตร์ย้อนยุคเรื่องนี้
หนังนำเสนอวิถีชีวิตดั้งเดิมของชนเผ่าโบราณในทวีปอเมริกากลาง เช่นคติความเชื่อในการนับถือผีนับถือบรรพบุรุษ คติความเชื่อเกี่ยวกับการดำรงชีวิตอยู่ในป่า คติความเชื่อเรื่องความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ คติความเชื่อเรื่องความอุดมสมบูรณ์และการถือกำเนิด พลังอำนาจลี้ลับ คติชนด้านการรักษาและการเยียวยา การใช้ดนตรีติดต่อสื่อสารกับเทพเจ้าหรือผี คติความเชื่อเรื่องโชคลางหรือลางสังหรณ์ คติความเชื่อเรื่องการทำนาย คติความเชื่อเรื่องการบูชาเทพเจ้าหรือการบูชายัญ การใช้คติชนประเภทเรื่องเล่าในการสั่งสอนผู้คนที่อยู่ในเผ่า นับเป็นหนังที่มีการค้นคว้าข้อมูลทางด้านคติชนของชนเผ่าโบราณได้ค่อนข้างดีทีเดียว
นอกจากนี้หนังยังนำเสนอเรื่องราวในประวัติศาสตร์ในแง่สังคมและวัฒนธรรมเช่นการซื้อขายทาส การแบ่งชนชั้นทางสังคม การล่าอาณานิคม การล่าชนเผ่าพื้นเมืองเพื่อนำมาใช้เป็นแรงงาน
Mel Gibson เก่งมากที่นำเสนอภาพความโหดร้ายทารุณ การสูญเสีย การทำร้ายจิตใจผู้ชม การดึงอารมณ์คนดูให้เข้าถึงอารมณ์ของตัวละคร
ฉากการต่อสู้ฉากการรบทำได้ดี มีความดิบมีความเถื่อน ค่อนข้างสมจริงสมจันการสร้างฉากการต่อสู้สงครามนั้น Mel Gibson เคยแสดงฝีมือให้เห็นแล้วในเรื่อง Brave Heart ดังนั้นจากการต่อสู้ในเรื่องนี้จึงไว้ใจได้เลย
หนังมีการใช้สัญลักษณ์ไม่มากนักแต่ที่ผมชอบคือฉากต้นไม้ขนาดใหญ่มากล้ม มันเป็นสัญลักษณ์ของการล่มสลายของอารยธรรมที่ยิ่งใหญ่นั่นเอง
ช่วง 30 นาทีสุดท้ายของหนังถือว่าเป็นช่วงที่ดีที่สุด เป็นฉากไล่ล่าที่นำเสนอคติชนและภูมิปัญญาของชาวพื้นเมืองโบราณเพื่อเอาตัวรอดได้อย่างดีสุด ๆ เป็นช่วงแห่งการลุ้น ระทึกเอาใจช่วยตัวเอกของเรื่อง จัดว่าดีงาม
ยิ่งฉากจบสุดท้ายของเรื่องนี้แล้วรู้สึกประทับใจมากที่หนังให้จบแบบนั้น โดยเฉพาะหากใครมีความรู้ด้านประวัติศาสตร์อารยธรรมอเมริกากลาง ยิ่งจะประทับใจขึ้นหลายเท่าเลยทีเดียว เพราะมันสื่อเป็นนัยยะสำคัญว่า ศัตรูที่ว่าร้ายกาจนั้นแท้จริงแล้วเป็นใครกันแน่
ในงาน Production นั้นนับว่าเป็นหนังที่มีการลงทุนสูงมาก ทั้งในแง่เสื้อผ้าเครื่องแต่งกาย จำนวนผู้คนที่เข้ามาร่วมแสดง อุปกรณ์ประกอบฉาก สถานที่ในการถ่ายทำ รายละเอียดบางประการที่ประดับ ปิรามิดของชาวมายา จัดว่าเป็นหนังที่ดูแล้วคุ้ม ดูตื่นตาตื่นใจเป็นอย่างมาก
Apocalypto ถือเป็นหนึ่งภาพยนตร์ชั้นดีของ Mel Gibson ที่สามารถนำเสนอเรื่องราวอารยธรรมโบราณ คติชนวิทยา และประวัติศาสตร์อารยธรรมอเมริกากลางได้อย่างดี เป็นหนังที่ให้ความรู้ ให้แง่คิด และให้ความสนุกดีมาก
